Lans en Tungsram ontwikkelen nieuwe toplight

Tomatenteler Lans en het in Boedapest gevestigde Tungsram ontwikkelden samen LEDFan, een nieuw armatuur voor bovenbelichting in kassen dat volgens beide bedrijven de sector ingrijpend zal veranderen. Lans zag het lichtniveau met 39% stijgen in vergelijking tot de HPS-installatie en bespaarde desondanks 17% op stroom.

Het nieuwe armatuur is gebaseerd op een vernieuwend concept. “LED-lampen zijn tot 60% efficiënter dan HPS-lampen. Bovendien levert LEDFan een aanzienlijke besparing op de verwarmingskosten op, omdat warmteverliezen van de LEDs en aandrijvers worden benut,” zo laten de ontwikkelaars weten.

Groentennieuws

De ontwikkeling van LEDFan
Lans teelt 7 soorten tomaten op 80 hectare, verdeeld over 3 locaties in Nederland. Het bedrijf heeft meerdere dochterondernemingen die gespecialiseerd zijn in zaden, personeelsplanning, retail, energie en verpakkingen. “De Covid-19-pandemie in combinatie met het milieubelastende aspect van transport en energieverbruik was voor Lans aanleiding om zich op lokale markten te richten,” vertelt algemeen directeur Leo van der Lans.

Lans houdt zich sterk met innovatie en ontwikkeling bezig, aangezien zij markttrends voor wil blijven en oog wil houden voor de richting waarin de sector zich beweegt. “Eén van de voornaamste overwegingen voor de toekomstbestendige teelt was het verminderen van ons energieverbruik, met name op het gebied van verlichting. LED-armaturen zijn beslist een grote stap in deze richting. LED-lampen verbruiken minder energie, maar de verwarming (via buizen) vergt echter nog altijd veel energie. Dit is waar het idee van LEDFan wortel schoot,” vertelt Leo.

De geschiedenis van LEDFan gaat vijf jaar terug, toen Lans samen ging werken met een bedrijf voor de ontwikkeling van dit nieuwe type LED-verlichting voor kassen. Ondanks het feit dat de eerste resultaten veelbelovend waren, slaagden de partners van Lans er niet in aan de verwachtingen van het bedrijf te beantwoorden. Lans ging vervolgens op zoek naar een nieuwe partner voor de voortzetting van dit project, waarbij de keuze op Tungsram viel.

“In Tungsram vonden we een grote organisatie die over de technische kennis, flexibiliteit, productiecapaciteit en financiële middelen beschikte voor de ontwikkeling van dit nieuwe product. Tungsram bezit daarnaast de inkoop- en productiecapaciteit voor de massaproductie van deze lampen. We spreken dezelfde taal als Tungsram en dit is uiteraard heel belangrijk. Wij zijn telers en het kenbaar maken van onze behoeften en doelstellingen aan technici had voor ons de hoogste prioriteit,” benadrukt Leo.

Een baanbrekend product
Het idee achter de LEDFan-toplights is dat de ventilatoren die in de lampen ingebouwd zijn koude lucht van boven de armaturen aanzuigen. De lucht wordt verwarmd door de LED-modules en aandrijving, waardoor het warmteverlies wordt benut. De warme lucht wordt naar beneden geblazen en vormt een deken van lucht tussen de gewassen en de armaturen, en vormen zo een onzichtbaar energiescherm. Wanneer de warme lucht uit de verwarmingsbuizen komt, gaat een deel van de warmte door de luchtdeken heen en wordt een deel tegengehouden, waardoor de warme lucht uit de buizen langer tussen de gewassen blijft hangen en de efficiëntie van het totale verwarmingssysteem wordt verhoogd.

Als bijkomend voordeel houdt de verwarmde lucht meer water vast, waardoor de verdamping van de planten wordt bevorderd, fotosynthese wordt gestimuleerd en het risico op bladziekten, zoals meeldauw, afneemt. Dankzij deze hogere mate van verdamping hoeven de schermen en ramen bij de teler minder vaak te open dan bij gebruik van HPS-lampen. “Dit is baanbrekend binnen de sector. LEDFan wijst ons de richting die wij in moeten gaan. Het is een uniek product, een primeur op de markt, die ons in staat stelt om minder elektriciteit en warmte te verbruiken. Daarnaast is het goed voor de planten,” aldus Leo.

De eerste lampen zijn in Hongarije al bij Tungsram van de productielijnen gerold en er werden al 1.500 lampen op 1,5 hectare geïnstalleerd bij Lans in Nederland. Dit was de eerste commerciële toepassing van LEDFan. Lans voert diverse metingen uit om de voordelen van het product aan te tonen.

De RVO heeft een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van deze grootschalige installatie door de MEI-subsidie (Marktintroductie Energie-Innovatie) voor deze innovatieve kasbelichting toe te kennen. Lans zag het lichtniveau met 39% stijgen in vergelijking tot de HPS-installatie en bespaarde desondanks 17% op stroom. De besparing op verwarmingskosten zal naar verwachting zo’n 15% bedragen. Dankzij deze tweeledige impact kan Lans zijn opbrengsten verhogen en tegelijkertijd zijn operationele kosten fors verlagen.

Met de LED-lampen die momenteel op de markt verkrijgbaar zijn, is het lastiger om een totale LED-installatie te realiseren. Telers maken daarom gebruik van hybride-oplossingen, waarin LEDs met conventionele lampen worden gecombineerd. Met LEDFan ligt een totale LED-oplossing wel binnen handbereik, zelfs in koelere klimaten. De technologie achter LEDFan garandeert een optimale lichtverdeling, waarbij lichtverlies tot een minimum beperkt blijft.

Ontwikkeld door telers voor telers
“We wilden samen met Tungsram een lamp ontwikkelen waar alle telers profijt van zouden hebben. Ik ben zeer tevreden over deze nieuwe lampen. Ze werken perfect en onze tomaten gedijen er goed onder. Dit is het ultieme bewijs, want planten liegen nooit,” besluit Leo.